Het was één van de meest bijzondere interviews uit de hele FutureFuel quest, en dat is best opmerkelijk omdat deze jonge klimaatactivist midden in een zware depressie zit. Alec is al maanden depressief en woont tijdelijk weer thuis, mailt zijn moeder de dag voor het interview. Misschien komt het doordat hij zo jong begonnen is, of de grote wereldproblemen waar hij zich zorgen over maakt, maar Alec Loorz verkeert in een diepe identiteitscrisis.
Het verhaal van zijn moeder komt voor mij niet als een verassing, want zoals ik in een eerdere blog al schreef zag ik Alec in de video's van zijn presentaties op YouTube somberder en somberder worden. Het dieptepunt was de presentatie waarin hij breekt terwijl hij vertelt over het kappen van het bos bij zijn universiteit, het bos waar hij zich de afgelopen twee jaar regelmatig even terugtrok van de wereld en zijn status als wereldberoemde klimaatactivist. Want dat Alec veel heeft meegemaakt is duidelijk. Op zijn twaalfde begon hij aan de missie om nog in zijn leven de opwarming van de aarde een halt toe te roepen. Wereldwijd werd hij onthaald als ‘de kleine Al Gore’, die met zijn confronterende presentaties miljoenen kinderen mobiliseerde voor de iMatter klimaatmarsen. Op zijn zestiende klaagde hij samen met zijn beweging in 49 staten de overheid van de Verenigde Staten aan voor hun gebrek aan klimaatbeleid. Nu, net twintig, zit hij thuis en gaat door een donkere tijd van zelftwijfel en verdriet en doet wanhopige pogingen om de wereld, en zichzelf, opnieuw te begrijpen.
Het is nogal een uitdaging om vanaf Los Angeles naar Alec’s woonplaats Ojai te komen, volgens de Lonely Planet een klein ‘new-agey’ stadje vlakbij Santa Barbara. Met de trein reis ik vanaf Los Angeles eerst naar Ventura, een stad aan de kust van Californië met het mooiste strand (en de felste zon) dat ik ooit gezien heb. Binnen een dag ben ik zo rood als een kreeft en hangen de vellen aan mijn gezicht. In Ventura vind ik na veel vragen en zoeken – volgens de meeste Amerikanen bestaat er niet zo iets als openbaar vervoer, en als het al bestaat wordt het door de meeste mensen afgeraden er gebruik van te maken – een bushalte met een bus die blijkt te rijden en op het eerste gezicht nog op tijd lijkt te gaan ook. Met mijn bloemetjestas vol camera’s, gepast geld voor mijn busticket, de naam van mijn uitstaphalte op een briefje én een maag die natuurlijk weer stuitert van de zenuwen voor het interview stap ik de ochtend van het interview op de bus. Om daar tot de schokkende ontdekking te komen dat iedereen in de bus Spaans spreekt (geen Engels!) en niemand mijn halte kent... De bus blijkt ook nog eens alleen bij een halte te stoppen als je op de stopknop drukt, maar bij geen van de haltes staat iets van een naam of straat aangegeven. Met google.maps en een peperduur en uit nood aangeschaft internettegoed probeer ik de route van de bus zo goed mogelijk te volgen naar de plaats van bestemming.
In het Amerikaanse bussysteem zie je de grote maatschappelijke ongelijkheid terug, legt Alec uit als ik hem na een zenuwslopende busreis eindelijk de hand kan schudden. Alleen mensen die geen geld hebben voor een auto nemen de bus of de trein, en dat zijn over het algemeen alleen de allerarmste inwoners van Amerika. Hij vertelt zelfs dat in de jaren twintig van de vorige eeuw een grote autofabrikant alle treinverbindingen rond San Francisco heeft opgekocht met als enige reden ze weg te kunnen halen, zodat de mensen zijn auto’s bleven kopen. Dat kan dus echt alleen in Amerika, verzucht Alec.
De 20-jarige Alec Loorz blijkt samen met zijn moeder en zusje Olivia in de gemeenschapskerk van Ojai te wonen, waar zijn moeder één van de predikanten is. Na een met kinderhanden beschilderd kruis komen we bij Alec’s kamer, die in de ruime ontvangsthal wordt aangegeven met een post-it met daarop ‘Alec’s room’. Zijn kamer is basic ingericht met een drumstel in de hoek, een bed, bureau en een bank bij het raam waar een elektrische gitaar tegenaan leunt. Later zal ik van zijn moeder horen dat Alec ’s ochtends niet wist hoe hij dit interview moest doorkomen, zo moe en somber voelde hij zich. Om tegemoet te komen aan Alec’s verstoorde dag en nachtritme hebben we het interview naar de middag geplaatst, maar nog steeds heb ik een vermoeide jongen tegenover me die bij de eerste vragen zijn sombere verdriet lijkt te verbijten. Ik hoor zijn stem zo nu en dan breken als hij vertelt over de tijd waar hij doorheen gaat. Hij heeft moeite om ’s ochtends zijn bed uit te komen, is doordrongen van een intense somberheid die als een dikke deken over hem heen hangt, vergeet te eten en voor zichzelf te zorgen... Deze ontmoeting heeft hij als enige door willen laten gaan, vertelt hij, omdat hij het belangrijk vindt om bij te dragen aan mijn quest, maar ook omdat hij hoopt dat het hem helpt om weer uit zijn depressie te komen.
We praten en bediscussiëren de grote wereldvraagstukken meer dan drie uur lang en ik raak meer en meer onder de indruk van de diepe inzichten van deze jonge visionair. Naarmate het interview vordert zie ik langzaam weer de schittering terug komen in zijn ogen. Ik vraag hem naar de ontwikkeling van zijn eigen inzichten, de zoektocht naar antwoorden waar hij zelf in zijn leven doorheen is gegaan, wat hij vind van de inzichten uit mijn reis en welke ontwikkelingen hij ziet. Alec blijkt ondanks zijn leeftijd een enorme gevoeligheid en wijsheid te bezitten, waarmee hij als het ware door het wereldsysteem heen kan kijken en precies ziet waar het wringt of misgaat. En voor het eerst in mijn zoektocht krijg ik bij mijn vragen geen ‘Wat bedoel je daarmee?’ of ‘Daar heb ik nou nog nooit over nagedacht...’, maar: ‘Dat is nou precies waar ik al maanden over nadenk!’ We wisselen inzicht na inzicht uit en ik hoor hem antwoorden geven die ik al maanden in mijn hoofd heb maar waar ik nog geen woorden aan kon geven. Ik heb het gevoel mijn gelijke te hebben gevonden: iemand die met diezelfde vragen worstelt als ik en net als ik alles op alles zet om antwoorden te vinden. Daarbij is de reden dat ik ooit aan deze reis begon mijn eigen burn-out/depressie/wat-moet-ik-op-deze-wereld-crisis, dus ik herken veel van wat hij zegt. Twee gevoelige dodo’s tegenover elkaar.
De ontmoeting met zijn familie stemt al net zo tot nadenken als het interview zelf. Zijn moeder, die directeur is van zijn stichting Kids Vs. Global Warming, brengt mij met de auto terug naar Ventura. Ik zie hoeveel pijn het haar doet om haar zoon zo te zien worstelen met de wereld. Ze vertelt over de afgelopen jaren waarin het gezin Alec als een topsporter steunde terwijl hij over de hele wereld zijn presentaties gaf en zijn projecten opzette. ‘We dachten echt dat we een verschil konden maken, dat het zin had wat we deden en hoeveel we ervoor opgaven,’ vertelt ze, ‘We moesten rondkomen van weinig geld, werkten dag en nacht door, omdat we geloofden in alles wat Alec in gang zette.’ Nu is Alec depressief, zijn jongere zus Olivia zit in therapie en ze mogen tijdelijk in de kerk wonen omdat ze anders niet kunnen rondkomen. De opwarming van de aarde is intussen alleen maar versneld. ‘Was het het allemaal wel waard?’, verzucht zijn moeder.
Was het het allemaal wel waard, het is de zin die de dagen erna door mijn hoofd blijft spoken. Ik kan er geen antwoord op geven. Maar wat ik Alec wel toewens is dat hij net zoals ik dat ooit heb geleerd ‘het grote wereldwerk’ in balans kan brengen met de dagelijkse dingen van het leven. Dat hij net als ik leert hoe belangrijk het is om een goede fundering te creëren in je leven van werk, huis en vrienden, maar ook hoe belangrijk het is om aandacht te schenken aan die simpele dingen van het leven waar je in je strijd voor een betere wereld zo makkelijk overheen stapt (en die dan zo onbelangrijk lijken): genieten van een goede maaltijd, de planten water geven voordat een drukke dag begint, de afwas doen, een uur lang tomaten in kleine stukjes snijden voor een grote pan soep na een belangrijke presentatie... Dit zijn de zaken die mij in alle drukte nederig, gegrond en in het nu houden, en die de grote wereldzaken af en toe weer even relativeren. Ik wens Alec toe dat hij die fundering in zichzelf terugvindt. En ik kan niet wachten tot hij zover is, en hij met al zijn bijzondere inzichten de wereld weer verder in beweging kan zetten.
Ps. De video met het interview met Alec Loorz is in voorbereiding – met grote dank aan Barbara en Pastamedia - maar ik loop zoals je misschien wel hebt gemerkt wat achter met de uitwerkingen van de interviews... Komende weken komt eindelijk het interview met wereldstrateeg Parag Khanna online, waarna ik, Barbara en Eva en Edwin van Pastamedia snel verder werken aan het interview met de jonge uitvinder Boyan Slat en de Egyptische activiste Esraa Abdel Fattah. Stay tuned!